Փաստա-վավերագրական

ՓԵՏՐՎԱՐՅԱՆ ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹՅՈՒՆ 1921թ. Սամվել Ասլիկյան
Լուրեր, Պատմություն, Վերլուծական, Փաստա-վավերագրական, Քաղաքական

ՓԵՏՐՎԱՐՅԱՆ ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹՅՈՒՆ 1921թ. Սամվել Ասլիկյան

Երբ չի լինում ելք ու ճար, Խենթերն են գտնում հնար…». Փետրվարյան ապստամբություն, 1921 թ.: Մարդ արարածի ծննդյան կարևորագույն իմաստներից մեկը` ձգտումն է դեպի ազատություն և երջանկություն: Դա մարդու բնական իրավունքն է: Հայն այն ազգերից է, որն իր պատմության ընթացքում՝ իր պատմական հայերնիքում, բավականին տուժել է՝ ստրկացվելով բռնակալ ռեժիմների կողմից: Սպանվել, խոշտանգվել և բանտարկվել` հայկական պետությանը հակոտնյա համակարգների կողմից: Եվ Հայ ազգն, օգտվելով իր բնական իրավունքից, ժամանակ առ ժամանակ ապստամբել է: Ապստամբել է ընդդեմ իր երկրի մեջ գործող, օտար կամ օտարին ծառայող ռեժիմների: Հայկ Նահապետից մինչև Նժդեհ, Նժդեհից՝ մինչև մերօրյա պարտվողական իրականությունը մերժողներ: 1920 թվականի դեկտեմբերի 2-ից հետո, երբ Հայաստանի առաջին հանրապետությունը ընկավ, զավթվելով և մասնատվելով թուրքական և կարմիր բանակի հ...
Փետրվարի 14-ը Պետոյի հիշատակի օրն է
Լուրեր, Պատմություն, Փաստա-վավերագրական

Փետրվարի 14-ը Պետոյի հիշատակի օրն է

28 տարի առաջ՝ 1994-ի փետրվարի 14-ին ականի պայթյունից նոր ազատագրված Քարվաճառում զոհվեց 30 տարեկանը հազիվ բոլորած Պետրոս Ղեւոնդյանը (Պետո): Պետոյին ներկայացնելու կարիք չկա: Պետոն եղել է ոսոխին պատժող, ոսոխի ահ ու սարսափ հայ զինվոր ու հրամանատար, օրինակ, ում ձգտել են նմանվել, ում բարձր ոգեղեն, բարոյական նշաձողին փորձել են հասնել հայոց ազատագրությանը զինվորագրվածները: Թերևս Պետոն չէր կարող պատկերացնել, որ արտաքին ոսոխի դեմ հաղթանակը ներքին ոսոխը մի օր վաճառելու է: Ապացուցենք, որ մենք ազգ ենք, որ Պետոն ու էլի բազմաթիվ պետոներ ծնած ազգը այս արեւի տակ իր հարատեւ գոյության իրավունքն ունի: Փառք Հայոց մեծերին:   Մուշեղ Շուշանյան...
Ռուսների կողմից թուրքերին ոսկով օգնելու ՌՍՖՍՀ կառավարության հերթական որոշումներից մեկը
Լուրեր, Միջազգային, Պատմություն, Փաստա-վավերագրական, Քաղաքական

Ռուսների կողմից թուրքերին ոսկով օգնելու ՌՍՖՍՀ կառավարության հերթական որոշումներից մեկը

Ռուսների կողմից թուրքերին ոսկով օգնելու ՌՍՖՍՀ կառավարության հերթական որոշումներից մեկը, ստորագրված Ուլյանով-Լենինի կողմից, 29.06.1921թ.  
ԱՄՆ դերի և Ֆրեզնոյի Հայկական Թանգարանի մասին (տեսանյութ)
Լուրեր, Մշակույթ, Պատմություն, Փաստա-վավերագրական, Քաղաքական

ԱՄՆ դերի և Ֆրեզնոյի Հայկական Թանգարանի մասին (տեսանյութ)

Չափազանց կարևոր զրույց՝ Ֆրեզնոյի հայկական թանգարանի տնօրեն Վարուժան Տեր-Սիմոնյանի և Ազգային-ժողովրդավարական բևեռի խորհրդի անդամ, քաղաքագետ դոկտոր Հայկ Մարտիրոսյանի մասնակցությամբ: Զրույցը նկարահանվել է Վարազ Սամվելյանի հեղինակած Սասունցի Դավթի հռչակավոր արձանի մոտ` Ֆրեզնոյի կենտրոնում։ https://www.youtube.com/watch?v=YuToVHerne0
Նժդեհը փաստում է հայ կնոջ հերոսական կամքի մասին
Լուրեր, Նյութերի ընտրանի, Պատմություն, Փաստա-վավերագրական, Քաղաքական

Նժդեհը փաստում է հայ կնոջ հերոսական կամքի մասին

Նժդեհը ռուսական 11-րդ բանակի հրամանատարին գրում է. «…Կռիվ էր, ձերոնք թնդանոթների ու գնդացիրների հետ կախվել էին Կարճևան գյուղի վրա: Երրորդ օրն էր, իսկ հայ ապստամբները հեգնում էին թշնամու ճիգերն ու փորձերն ու առատ հունձ անում: Ջուր չկար, ծարավ էինք: Կարճևանցի հայ կինը կուժը լիքը սառը ջրով բարձրանում էր մեր դիրքերը: Թշնամին նկատելով գնդացրային կրակ բացեց նրա վրա: Հարյուրավոր գնդակներից մեկը փշրեց նրա կուժը: Կինը նորից իջավ Արաքսի ափը, նոր կուժը լցրեց ջրով ու շարունակեց դեպի մեր դիրքերը: Էլի ընկավ կրակի տակ, թեթև վիրավորվեց և կորցրեց կուժը: Հավատացած էինք, որ նա այլևս չի վերադառնա, բայց մի քիչ անց նորից պաշտելի հերոսուհին բարձրացավ սարը: Վիրավորված հայ կնոջ ներկայությունը կրակով և վրեժով լցրեց ապստամբների հոգիները: Կես ժամ անց թշնամին մեր սարերից կրնկակոխ փախչում էր: Ահա իմ ուժը: Ահա թե ինչ...
Բևեռը Հաղթանակի զբոսայգում նշեց Հայկական բանակի վերստեղծման 30-ամյակը
Լուրեր, Պատմություն, Փաստա-վավերագրական, Քաղաքական

Բևեռը Հաղթանակի զբոսայգում նշեց Հայկական բանակի վերստեղծման 30-ամյակը

Հայոց Բանակը չի՛ պարտվել. պարտվել է «գերագույն գլխավոր հրամանատարը», բայց ոչ երբեք հայ զինվորը Բևեռը Հաղթանակի զբոսայգում նշեց Հայկական բանակի վերստեղծման 30-ամյակը՝ Մայր Հայաստան հուշարձանի մոտ հարգելով զոհված մեր հերոսների հիշատակը։
Հայաստան մտավ Հեղկոմը մի քանի հարյուր հնամաշ զինված տականքներով՝ հայ բոլշևիկներով.մեկ նամակ Առաջին Հանրապետության ժամանակներից
Պատմություն, Փաստա-վավերագրական

Հայաստան մտավ Հեղկոմը մի քանի հարյուր հնամաշ զինված տականքներով՝ հայ բոլշևիկներով.մեկ նամակ Առաջին Հանրապետության ժամանակներից

Մեկ նամակ Առաջին Հանրապետության ժամանակներից. «Արդար լինելու համար պետք է ասել, որ բնակչության մի մասն իսկապես երջանիկ էր։ Կար համոզմունք, որ ի վերջո գալիս է մեծ Ռուսաստանը, որի ուժի ու հարստության մասին հիշողությունը դեռ թարմ էր շատերի մեջ։ Ռուսը կգա ու իր հետ հաց ու խաղաղություն կբերի։ Սակայն հաց ու խաղաղություն բերող ռուսների փոխարեն Հայաստան մտավ Հեղկոմը մի քանի հարյուր հնամաշ զինված տականքներով՝ հայ բոլշևիկներով։ Նրանցից շատերը հայտնի էին մայիսյան անկարգությունների ժամանակ իրենց գործունեությամբ՝ Սարգիս Կասյանը, Ասքանազ Մռավյանը, Ավիս Նուրիջանյանը, Աշոտ Հովհաննիսյանը, Աթարբեկյանը և այլք։ Հեղկոմն իրոք իրեն պահում էր ինչ-որ հաղթանակած ուժի պես, որը պետք է ոտնահարեր պարտված թշնամուն։ Հ.գ. Թվարկվածները վերջին հարյուր տարվա ամենաստոր, ապազգային ու վնասակար հայերն էին, այդ նույն նե...
1990թ. խորհրդային Ադրբեջանի մայրաքաղաքում գազանաբար սպանվեցին հարյուրավոր հայեր
Լուրեր, Պատմություն, Փաստա-վավերագրական

1990թ. խորհրդային Ադրբեջանի մայրաքաղաքում գազանաբար սպանվեցին հարյուրավոր հայեր

Բաքու՝ 1990 թ. հունվարի 13-ին Կրեմլը Բաքվում հրահրեց հայ բնակչության կոտորածներ։ ԽՍՀՄ զինված ուժերի, պետանվտանգության կոմիտեի (ԿԳԲ) ու Ներքին գործերի նախարարության (ՆԳՆ) մարմինների աչքի առջև Խորհրդային Ադրբեջանի մայրաքաղաքում գազանաբար սպանվեցին հարյուրավոր հայեր, տասնյակ հազարներն էլ ապրեցին ջարդերի սարսափը։ Կրեմլը լուռ ու անտարբեր հետեւում էր ադրբեջանցիների գազանություններին։ Հունվարի 19-ին, երբ ջարդարարների ամբոխը դարձավ անկառավարելի, հնչեցին հակախորհրդային, հակառուսական ու Ադրբեջանի անկախության կոչեր, զինված հարձակումներ եղան իշխանության տեղական մարմինների ու զորամասերի պահեստների վրա, միայն այդ ժամանակ Մոսկվան, հայկական ջարդերն օգտագործելով որպես պատրվակ, ԽՍՀՄ զինված ուժերի օդադեսանտային դիվիզիայի հրամանատար Ալեքսանդր Լեբեդի գլխավորությամբ զորք մտցրեց Բաքու: Գործող...
Հայաստանի Հանրապետության իրավական (դե յուրե) սահմանները (1920 թ. վերջին) 
Լուրեր, Հայաստանաճանաչում, Պատմություն, Փաստա-վավերագրական

Հայաստանի Հանրապետության իրավական (դե յուրե) սահմանները (1920 թ. վերջին) 

Քեմալա-բոլշևիկյան ուժերի կողմից բռնազավթման շեմին Հայաստանի Հանրապետության իրավական (դե յուրե) սահմանները (1920 թ. վերջին)  կազմված 162 հազար քռ. կմ.-ից, ներառյալ իրավարար վճռով հաստատված Արևմտյան Հայաստանի 4 նահանգները, Կարսի մարզը, Սուրմալուի գավառը, Ջավախքը, Նախիջևանը, Արցախը և Գարդմանը: Կանաչ սլաքով մատնանշվում է ՀՀ վրա քեմալական հրոսակախմբերի ագրեսիայի հիմնական ուղղությունը, կարմիրով «Խորհրդային Ադրբեջանի» տարածքից Արցախի, Սյունիքի և Նախիջևանի վրա թաթար-բոլշևիկյան ուժերի ագրեսիան: Քարտեզի հեղինակ՝ ռուս պատմաբան, քարտեզագիր Ա. Ցուցիև:...