Մեծ Հայք և Մեծ Հայքի քարտեզը

Մեծ Հայքի թագավորություն, հայտնի է նաև որպես Հայոց թագավորություն կամ պարզապես Մեծ Հայք, հունահռոմեական աղբյուրներում՝ Արմենիա Մայոր, հինաշխարհյան և վաղմիջնադարյան շրջանի պետություն Հայկական լեռնաշխարհում, որը գոյություն է ունեցել մ․թ․ա․ 331-ից մինչև մ․թ․ 428 թվականը։

Թագավորությունը հիմնադրել է Հայաստանի սատրապ Երվանդ Գ-ն, ով Ալեքսանդր Մակեդոնացու արևելյան արշավանքից հետո Մեծ Հայքը հռչակել է անկախ պետություն։ Երվանդունիներն իրենց աթոռանիստն են դարձնում Վանի թագավորության օրոք հիմնադրված Արգիշտիխինիլի քաղաքը, որը վերանվանվում է Արմավիր։ Երվանդունիների համահայկական թագավորությունն անկում է ապրում մ․թ․ա․ մոտ 200 թվականին՝ սելևկյան զորքերի կողմից Հայքի նվաճումից և Երվանդ Վերջինի գահազրկումից հետո։

Մագնեսիայի ճակատամարտում սելևկյան բանակի ջախջախումից հետո մ․թ․ա․ 189 թվականին Արտաշես Ա-ն հռչակվում է հայոց արքա՝ վերականգնելով անկախ պետականությունը։ Վերջինս միավորում է Մեծ Հայքի գրեթե բոլոր նահանգները, ստեղծում կայուն և մարտունակ բանակ, իր հաջորդներին թողնում տնտեսապես զարգացած պետություն։

  1. Բարձր Հայք (9 գաւառ)
  2. Ծոփք կամ Չորրորդ Հայք (8 գաւառ)
  3. Աղձնիք (11 գաւառ)
  4. Տուրուբերան (17 գաւառ)
  5. Կորճայք (11 գաւառ)
  6. Մոկք (8 գաւառ)
  7. Պարսկահայք (9 գաւառ)
  8. Վասպուրական 35  գաւառ)
  9. Սիւնիք (12 գաւառ)
  10. Արցախ 12 գաւառ)
  11. Փայտակարան (10 գաւառ)
  12. Ուտիք (8 գաւառ)
  13. Գուգարք (9 գաւառ)
  14. Տայք (8 գաւառ)
  15. Այրարատ (22 գաւառ)